آفت خود دانا پنداری بزرگترین بیماری هنر و ادبیات امروز است

به گزارش خبرنگار ایران تئاتر از فارس ، در سومین شب نقد تئاتر فارس ، بیانیه هیات منتقدان این دوره توسط نوید جعفری سخنگوی کانون خوانده شد.

متن کامل به شرح زیر است :

یا حق 

در ابتدای سخن لازم است یادی کنیم از زنده یاد شاپور جورکش گرانقدر که همچنان سوگوار نبودنش هستیم و در زمینه نقد در کنار عزیزان نسل پیشین همواره مشوق و چراغ راه ما بود.

 قدردان لطف عزیزانی باشیم که نقد و بررسی را به عنوان امری واقع و مهم در تمامی رویدادهای کنونی ارج می نهند و تلاش می کنند مسیر گفتگو و نقد همواره باز بماند که اصلی ترین نیاز همه دوران های ما گفتگو و آسیب شناسی برای درس گرفتن از رویدادهای پیرامون خواهد بود.

جشنواره تئاتر استانی فارس عمری سی و چهار ساله دارد اما به دلیل کمبودها و برخی اوقات کم بینی ها همچنان هر ساله دچار مشکلات مختلف است که بدیهی است تا زمانی که روند جشنواره در طی این سالها مورد نقد و بررسی قرار نگیرد و یا امکان اصلاح آن وجود نداشته باشد در سالهای بعد هم با همین معضلات روبرو و هرگز در جهت اصلاح آن اتفاقی صورت نگیرد و این چرخه تکراری ، تکرار شود.

در جشنواره امسال ۱۲ نمایش صحنه‌ای و چهار نمایش خیابانی به اجرا رسید که بی شک همگی حاصل زحمات و تلاش و خون دل خوردن های بسیار بوده است.

اما با توجه به رسالت اصلی نقد ذکر چند نکته به عنوان هشداری در جهت بهبود سطح کیفی تئاتر فارس ضروری است:

تا زمانی که اجراهای عمومی واقعی و با بازخورد عموم‌مخاطب به عنوان اصلی تغییر ناپذیر در انتخاب آثار جشنواره تئاتر استانی در نظر گرفته نشود ، قطعا بسیاری از آثار به جای حضوری پخته و همه جانبه در جشنواره بصورت اتودی ناهماهنگ وارد میدان می شوند در حالی که اگر پیش از آن بازخورد نظرات را دیده بودند و یا حداقل لباس و نور و را در اجرای عموم استفاده و بررسی کرده بودند ،می توانستند بخش عمده ای از مشکلات اثر را در جشنواره برطرف کنند.

دوم آنکه همچنان در انتخاب متن مناسب اجرا با در نظر گرفتن شرایط روز جامعه دچار مشکلیم.

برخی از متن های اجرا شده در جشنواره عملا قابلیت ارتباط موثر با مخاطب اجراهای عمومی را ندارد و بیشتر دستاویزی برای به رخ کشیدن اجرا است تا متنی فراگیر و موثر.

سوم ، همچنان پس از قرن ها گویی باید باز هم یادآوری کرد که تئاتر هنر ارتباط و دیالوگ است ، روایتگری های بی حاصل ، داستان و خاطره تعریف کردن و به ضرب و زور تاریک و روشنی نور قطعا هرچه باشد ، تئاتر واقعی نیست.

چهارم هرجا که کارگردان دست به تکرار الگوهای موفق قبلی بزند کار از دست می رود چرا که عناصری همانند خرد جمعی و خلاقیت نادیده گرفته می شود. 

بسیاری از آثار نیازمند طراحی های جانبی بسیار نبودند و اگر خلاقانه تر عمل می کردند آثاری به فراخور تاثیرگذار تر و هنرمندانه تر بودند.

پنجم 

تئاتر خیابانی به عنوان یکی از مهم ترین شیوه های اجرایی نمایش در جهان در طی سالیان متمادی نشان داده است که می تواند خصوصا در جهان پر شتاب کنونی در میان جامعه سخن بگوید و تاثیرگذار باشد اما متاسفانه تنها نمونه های میدانی آن مورد توجه قرار گرفته و دیگر شیوه های اجرای خیابانی و محیطی نادیده گرفته شده است.

در دهه ۷۰ تا ۹۰ تئاتر خیابانی بخش مهمی از جریان تئاتر کشور و در جشنواره های استانی بود ، اگر چه چند سال به بخش جنبی رفت اما حضور مجدد آن در رقابت می تواند نویدبخش اتفاقات خوبی باشد به شرط آنکه از سوی اهالی تئاتر خیابانی جدی گرفته شود و از سوی متولیان امر نیز حمایت بیشتری از آن صورت بگیرد.

نکته پایانی 

آفت خود دانا پنداری بزرگترین بیماری هنر و ادبیات امروز ماست، تاسف بار است که دوره های مختلف آموزشی نادیده گرفته می شود و استقبال کمی از آنها صورت میگیرد در حالی که شنیدن حتی تجربه های شخصی اساتید فن هم می تواند بی تردید راه گشای هنر تئاتر باشد.

روی صحبت با خود ماست همه کسانی که خود را اهل فرهنگ و هنر می دانیم تا زمانی که به مقوله آموختن توجه نکنیم نمی توانیم توقع خلق آثاری متفاوت داشته باشیم و همین به پاشنه آشیل تئاتر کشورمان بدل شده است.

در خاتمه آنچه که به عنوان انتخاب کانون منتقدان اعلام خواهد شد تنها در مقام مقایسه میان آثار به نمایش درآمده در سی و چهارمین جشنواره تئاتر استانی فارس خواهد بود و قطعا بضاعت تئاتر فارس و آنچه بصورت مستمر در اجراهای عمومی اتفاق می افتد فراتر از این تعداد اثر خواهد بود.

کانون منتقدان پس از بحث و گفتگو های فراوان یک اثر را به عنوان اثر برتر و از دو اثر تقدیر به عمل می آورد.

به امید روزهای خوش برای هنرمندان و تئاتر استان فارس 

کانون منتقدان تئاتر فارس 

۳ آذر ماه ۱۴۰۲ ، شیراز