چند مسئله مهم در رشد و توسعه امروز هنر عروسکی در ایران
مرتضی سعیدیان*؛ هر هنری نیاز به سه امر مهم دارد: آموزش، تولید، توسعه هنر تئاتر در کشور ما مخاطبان بسیار اندکی (نسبت به جمعیت ۸۰میلیونی) دارد و درصد بسیار بالایی از مردم حتی یکبار هم شاهد یک اثر نمایشی نبوده اند.
در این میان تئاتر عروسکی با وضعیت وخیم تری مواجه است. حتی در شهری مثل تهران در طول یکسال تعداد نمایش های عروسکی اجرا شده در سالن های نمایشی آن به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد؛چه برسد به شهرستان ها. با این روند که بخصوص در ده سال اخیر با آن مواجه بوده ایم، چگونه می شود جامعه را با دنیای نمایش عروسکی آشنا کرد؟ چگونه می توان امیدوار به پیشرفت این هنر بود؟ چگونه می توان گردش اقتصادی در این هنر ایجاد کرد؟
یکی از مهمترین زمان ها برای معرفی نمایش عروسکی به مردم، جشنواره های عروسکی است تا حداقل مردم در طول چند روز با هنر عروسکی آشناییت بیشتری پیدا کنند.متاسفانه در ایران فقط یک جشنواره بین المللی عروسکی داریم که این عدد بسیار تاسف برانگیز است. یک جشنواره؛آنهم هردوسال یکبار(کافیه با یک جستجوی معمولی مثلا در کشور ژاپن ببینید چندصد جشنواره عروسکی فعالیت دارند.)
حتی جشنواره های عروسکی استانی و ملی که با تلاش برخی از هنرمندان دغدغه مند و موسسات خصوصی برگزار می شود در سایه بی حمایتی و ایجاد موانع مختلف از سوی نهادها ، اغلب رها می شوند.
سال‌هاست که دیگر خبری از جشنواره دانشجویی عروسکی نیست و ...
از سویی تولیدات عروسکی هم در شهرهای مختلف ایران بندرت صورت می گیرد؛ چون در زمینه ی آموزش نمایش عروسکی هیچ کار پیوسته و هدفمندی نشده است.
"یونیما" در ایران که مهمترین مسئولیت و کارکردش،بعد آموزشی و توسعه ای نمایش عروسکی است، بخاطر فساد مدیریتی عملا هیچکاره شده و انجمن صنفی نمایشگران عروسکی هم بتنهایی نمی تواند عهده دار توسعه هنر عروسکی در ایران شود.
در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در شهرهای ایران هم خبری از تولیدات نمایشی و کارگاه های آموزشی مستمر نیست؛ چون امروزه لزومی برای این کار نمی بینند و بودجه ای هم صرف نمی کنند.
نمایش عروسکی نیاز دارد در طول سال و هرماه اجرای عمومی داشته باشد تا بتوان مسیری برای رشد آن ترسیم کرد. تا بتوان امیدوار بود مردم کم کم با این هنر آشنا شوند و اقتصاد هنری آن هم تامین شود.
در پایان امیدوارم ریاست مرکز هنرهای نمایشی که در مراسم رونمایی از پوستر جشنواره عروسکی تهران مبارک بر حمایت از تولیدات عروسکی و ایجاد سالن هایی برای اجراهای عروسکی تاکید کردند؛ پای حرفشان بمانند و مثل مدیران قبلی فقط وعده نداده باشند و در عمل شاهد اجراهای ماهانه عروسکی در تهران و شهرهای مختلف ایران باشیم و این چند مساله مهم که امروز در پیشرفت نمایش عروسکی در ایران سهم حیاتی دارند با دقت بررسی و اجرایی شوند:
۱-حمایت مرکز هنرهای نمایشی از تولیدات عروسکی و تمام آثار حضور یافته در جشنواره عروسکی تهران مبارک جهت اجرای عموم در طول سال
۲- مشخص شدن تکلیف انتخابات مجدد یونیمای ایران
۳- برگزار شدن دوباره جشنواره دانشجویی عروسکی
۴- رونق کارگاه های آموزشی و مراکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تمام شهرهای ایران
۵-ایجاد بستری برای برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی نمایش عروسکی در شهرستان ها از سوی انجمن های نمایش و ادارات فرهنگ و ارشاد استانها
*کارشناس تئاتر عروسکی
