بیست سال تجربه های تئاتری امیر رضا کوهستانی در شیراز جشن گرفته شد

به گزارش تئاتر فارس ،امیررضا کوهستانی که زاده ۱۸ خردادماه ۱۳۵۷ است، نویسندگی را از دوران نوجوانی و تحت تعلیم امین فقیری نویسنده نام‌آشنای شیرازی آغاز کرد، در سال ۱۳۷۳ دوره مقدماتی کارگردانی انجمن سینمای جوان شیراز را گذراند، یک سال بعد به عضویت گروه تئاتر مهر به سرپرستی نادعلی شجاعی، مدرس و کارگردان تئاتر در آمد و در ادامه، با نام همین گروه به فعالیت در ایران و دیگر نقاط جهان پرداخت.

اولین تجربه نمایش‌نویسی او در سال ۱۳۷۶ و با نمایشنامه ارتفاع رخ داد. نخستین فعالیتش نیز باعنوان نویسنده و کارگردان مستقل نیز با نمایش "… و روز هرگز نیامد" در سال ۱۳۷۷ رقم خورد که هرگز بر روی صحنه نرفت. او از سال ۱۳۷۸ با نمایش "قصه‌های در گوشی" رسماً وارد دنیای حرفه‌ای نویسندگی و کارگردانی تئاتر شد.

در ادامه با رقص روی لیوان‌ها، تجربه‌های اخیر، در میان ابرها، کوارتت، ۱۷ دی کجا بودی؟، آتوپیاها، ایوانف، دیوار چهارم، شنیدن، پرونده مورسو، باغ آلبالو، بی تابستان و آشپزخانه در ایران و جهان و به ویژه جشنواره‌های بین‌المللی شناخته شد و با گروه‌های فراملیتی بسیاری کار کرد.

مدیرعامل مجموعه فرهنگی سینمایی هنرشهر آفتاب شیراز در این آئین، امیررضا کوهستانی را مایه فخر شیراز نامید و گفت: او در زمره مردانی است که فرهنگ و هنر ایران به او مباهات می‌کند.

محسن خباز گفت: کوهستانی هنرمندی مؤلف، شریف، به دور از شعارزدگی، با دغدغه‌های وسیع اجتماعی و سرشار از اخلاق است که مرزهای خلاقیتش سال‌هاست او را به جایگاهی دست نیافتنی رسانده است.

 

** عیار هنری کوهستانی ناشناخته است

او عنوان کرد: امیررضا کوهستانی همواره آثاری درخشان را به عرصه هنر ایران و جهان ارائه کرده است؛ اما چون برای خود تبلیغ نمی‌کند، بسیاری نمی‌دانند با چه عیاری در جهان ایستاده است.

مدیرعامل مجموعه فرهنگی سینمایی هنرشهر آفتاب، کوهستانی را به نقل از یکی از منتقدان، امیر تئاتر معاصر ایران خواند و از فقدان آرشیوی کامل از آثارش در شیراز ابراز تأسف کرد.

در این آئین، امین فقیری داستان نویس شیرازی که معلم انشای کوهستانی در دوران تحصیلش در مقطع راهنمایی بود، به یادآوری خاطرات آن روزها پرداخت.

فقیری از زمانی یاد کرد که در مدرسه معلم بود و در هر سال تحصیلی دو ماه را به به آموزش داستان‌نویسی پایه اختصاص می‌داد.

او در این باره گفت: برخی شاگردها در ذهن می‌مانند، یکی شاگردان ناراحتی که کلاس را به هم می‌ریزند و دوم شاگردان توانمند در امری هنری مثل انشا.

نویسنده دهکده پر ملال ادامه داد: وقتی بچه‌ها انشا می‌خواندند، استعدادهایشان را کشف می‌کردم، یکی از آن‌ها امیررضا کوهستانی بود و امروز که در کنار من نشسته است، لذت معلمی را می‌چشم.

 

**جهان کوهستانی در نوجوانی متفاوت بود

فقیری گفت: کوهستانی به دنبال جهان‌هایی‌بود که دانش آموزان دیگر به درستی درک نمی‌کردند و بنابراین، وقتی سال سوم راهنمایی تمام شد، از او به همراه سه دانش‌آموز دیگر برای ادامه کلاس‌های داستان‌نویسی دعوت کردم و برای آنکه از درس عقب نیفتند گفتم ماهی یک بار بیشتر نیایید.

این نویسنده پیشکسوت شیرازی جایگاه جهان هنری کوهستانی را در سطحی عالی ستود و بیان کرد: وقتی بخواهیم او را توصیف کنیم، گویی سعدی را توصیف می‌کنیم، روش او سهل ممتنع است. می‌خواهیم بگوییم عادی است؛ اما توده‌ای از هنر در زیر آن پنهان است که هر آن امکان شکفتن دارد و باعث می‌شود در سراسر جهان هنرمندی درخور توجه باشد.

نویسنده مجموعه داستان شهر بازی، دلیل برگزاری کلاس‌های داستان نویسی را استعداد شاگردانش عنوان کرد و گفت که پیش از دیدن آن‌ها هیچ کلاسی برگزار نکرده بود و هدفش آن بود که آن‌ها را به گونه‌ای آموزش دهد که جز ادبیات به چیز دیگری فکر نکنند.

در ادامه نادعلی شجاعی، مدرس و منتقد تئاتر و سینما و نیز بنیان‌گذار گروه تئاتر مهر گفت: این گروه به پشتوانه رحیم هودی هنرمند بنام این عرصه در شیراز تشکیل شد. در آن سال‌ها جوانانی همچون حسن معجونی در شهرهای مختلف ایران فعالیت‌های متفاوتی را در تئاتر آغاز کرده بودند، با این حال باید گفت کوهستانی در همه این سال‌ها در استمراری خستگی‌ناپذیر، روایت‌های متفاوت هنری را از هیچ، هست کرد.

او ادامه داد: کوهستانی ۲۰ سال است که همچنان از هیچ، هست می‌کند و همین امر او را به کارگردانی جهانی و افتخار ایران بدل کرده است.

این هنرمند عرصه نمایش تجربه فعالیت در گروه تئاتر مهر را بسیار باارزش خواند و عنوان کرد: در کنار هم کار کردن در این گروه در تجربه زیسته اعضایش مؤثر بود و زندگی جمعی ما را از لحاظ درونی ساخت.

 

** استمرار در فعالیت هنری، کلید موفقیت کوهستانی است

شجاعی با بیان اینکه کوهستانی در بیست سال گذشته خستگی‌ها و بی حوصلگی‌هایش را مدیریت کرده است، استمرار در امر هنری را دلیل موفقیت او برشمرد.

حسن معجونی، هنرمند عرصه تئاتر که همکاری‌های بسیاری با امیررضا کوهستانی در کسوت بازیگر داشته است و خود نیز جشنواره مونولوگِ (تک‌گویی) مونولیو را به عنوان نخستین جشنواره خصوصی تئاتر در چندین دوره برگزار کرده است، گفت: فارغ از تجربه‌های همکاری با کوهستانی به‌عنوان بازیگر، همکاری او با جشنواره مونولیو در کسوت کارگردان هنری، بسیار پربار بوده است.

او ادامه داد: کوهستانی در این جشنواره از همان ابتدا تا انتها با شرکت‌کنندگان تمرین کرد و ثمره آن، پرورش سه نویسنده درجه یک در حوزه تئاتر شد.

 

** کوهستانی در گفتمان بازیگری سبکی نو پدید آورد

کارگردان نمایش آشپزخانه عنوان کرد: کوهستانی را باید در گفتمان بازیگری پدیدآورنده سبکی نو دانست. شیوه‌ای که به وضوح در آثارش می‌دیدیم و آن، تغییر در شکل بروز احساسات یا قراردادهای قبلی بود که اتفاقی جدید را در بازیگری رقم می‌زد.

معجونی با یادآوری خاطرات فعالیتش با کوهستانی روش او را مبتنی بر تکرار دانست و گفت: تکرار مدام و تاکید او بر این رویه، بازیگر را درباره کاراکتر عمیق می‌کند، آنچنان که نمی‌توان شرح کرد این درونی‌سازی چگونه رخ می‌دهد.

سرپرست گروه تئاتر لیو، کوهستانی را هنرمندی برخوردار از تشخص دانست و ادامه داد: خدا را شکر می‌کنم که او در دانشگاه تئاتر کار نکرد و آکادمی نتوانست دست و بالش را ببندد، او اجازه داد حال خودش را داشته باشد، حالی که اصلاً شبیه هیچکس نیست؛ بلکه کاملاً متعلق به خود است و همین موضوع برگ برنده امیررضا کوهستانی است.

مانی حقیقی، کارگردان، نویسنده و بازیگر سینما نیز که تجربه نگارش دو فیلمنامه را با کوهستانی دارد، در این آdین گفت: نکته مثبتی در کوهستانی به عنوان نویسنده و همکار فیلمنامه نویس وجود دارد و آن، استمرار است.

او ادامه داد: کوهستانی کسی است که در هر زمان از شبانه‌روز درباره نگارش یک سکانس با او تماس می‌گیرم، پاسخی خردمندانه و دقیق به موضوع می‌دهد و سر ساعت یک نسخه از ایده‌ای را که بیان کردیم را ارائه می‌دهد و همین موضوع مرا بسیار تحت تأثیر قرار می‌دهد.

 

**کوهستانی کارگر هنرش است؛ نه مدعی آن

نویسنده فیلمنامه چهارشنبه سوری عنوان کرد: بدین‌معنا کوهستانی بیشتر کارگر هنرش است تا آنکه مدعی باشد.

در ادامه این نشست کوهستانی عنوان کرد: زیبایی تئاتر در این است که از بین می‌رود و اصرار بر ماناکردنش نقض غرض است. هنر نمایش تنها شکل هنری است که بعد از خلق از بین می‌رود و هر شب از اجرا یک شکل هنری متفاوت است.

او توانایی نوشتنش را مدیون آموزه‌های امین فقیری دانست که در نوجوانی او را با رمان‌های بزرگ جهان و شیوه نویسندگی آشنایی کرد و گفت: توانایی در نوشتن باعث شد در تئاتر ماندگار شوم.

کوهستانی عنوان کرد: در آن زمان که امین فقیری به آموزش چند دانش آموز در خانه‌اش بسنده کرده بود، حلقه‌های دیگری در ادبیات شیراز وجود داشت، با این حال فقیری وقت خود را با ما صرف می‌کرد و تأثیر منش او بر من بسیار قوی بوده است.

 

** شیوه سعدی در هنر

کارگردان نمایش ایوانف با اشاره به اجرای تئاتر با گروه‌های مختلف از سراسر جهان، عنوان کرد: کارکردن از دید من دو شیوه دارد، یکی مبتنی بر بی نیازی از جهان اطراف زیستی همچون حافظ داشتن است و دیگری به شیوه سعدی است که در آن نمی‌توانی یا نمی‌خواهی بایستی و برای من این شیوه سعدی مطلوب‌تر است و رفتن همواره روند دائمی است.

کوهستانی گفت: در کشورهای بسیاری زندگی کرده‌ام؛ اما نمی‌خواهم بگویم شرایط در شیراز یا در تهران بد بوده است؛ هرچند ایدئال نیست و همیشه، رفتن به پایتخت برای ادامه کار هنری گزینه درستی نیست.

این نویسنده عنوان کرد: انتقاد به بهبود کار کمک می‌کند؛ اما غر زدن نه، شرایط تئاتر و زندگی تئاتری در همه جای دنیا سخت است و هیچوقت نمی‌توان از این طریق به زندگی پرزرق و برقی که در سینما می‌بینیم دست یافت‌؛ از همین رو است که تئاتر کار کردن گونه‌ای انتخاب است و اگر به این نیت وارد حوزه هنر نمایش نمی‌شویم، در اشتباهیم.

او ادامه داد: تئاتر تنها چیزی است که باعث می‌شود احساس کسالت نکنم و تنها هدفم هم همین این است.