نازایی انجیر

تئاتر فارس، علی وطن دوست؛ نام استهبان را نه در ایران بلکه در تمام جهان به انجیر می‌شناسند و انجیر استهبان از بهترین انجیرهای دنیاست‌. نویسنده نمایش که خود از اهالی استهبان است با توجه به شناخت جغرافیایی.تاریخی.بومی و محلی استهبان با ظرافتی خاص داستان باروری انجیر در انجیرستانهای استهبان را با نمایشنامه یرما اثر لورکا گره زده و اثری بومی را به شکلی مدرن و متفاوت خلق کرده که تقریبا پا به پای یرما پیش می رود. درمراحل گرده افشانی درخت انجیر؛ از گرده های درخت های نر گرده ای برای گرده افشانی توسط پشه هایی مخصوص بر روی درختان ماده که میوه انجیر می دهند قرار می‌گیرد و این یعنی پیوند نرینگی و مادینگی انجیر.

زنی جوان که از نازایی و عدم باروری رنج می‌کشد در میان انجیرستان در کپری گرفتار شده و شوهر جوانش اعتنایی به خواسته او ندارد.

زن در حصاری قرار گرفته که شبیه رینگ بوکس است و زنان دیگر همسایه دائم به انحای مختلف او را شماتت میکنند.جواد عاجلی که بیش از سی سال است که در عرصه هنرهای نمایشی در استهبان فعالیت دارد اینبار متفاوت تر از بقیه آثارش پا را از محدوده جغرافیایی دیار خود فراتر گذاشته و با وام گرفتن از جغرافیای بومی خود این اثر را به رشته تحریر درآورده چنان که از مراحل مختلف تاتر استانی و منطقه ای پرفروغ گذر کرده و به جشنواره بین المللی تاتر فجر رسیده و اما حکایت اجرا و کارگردانی.....

سانیا عاجلی دختر جوان و خلاق جواد عاجلی که دانشجوی رشته کارگردانی تاتر در تهران است با ظرافتی زنانه گروهی جوان را در استهبان گرد هم جمع کرده واین اثر زیبا که البته خطرات خاص خود را هم دارد کارگردانی کرده.در مجموع از کارگردانی 19ساله چنین اثری در شکل حرفه ای آنهم در رقابت بهترین های سال تاتر ایران پذیرفتنی و قابل ستایش است بخصوص که کاملا پژوهشی به سراغ نمادها و نشانه ها رفته است و به شکلی کاربردی از طراحی صحنه استفاده کرده.این نمایش از آن دسته آثاری است که بخاطر طراحی صحنه و استفاده کاربردی از عناصر صحنه همیشه در ذهن و خاطر بیننده میماند‌.چهار عدد چوب که یک مربع را تشکیل میدهند با طنابی سفید رنگ بهم وصل شده و چه زیبا که طنابها حالت انحنا دارند که به فضای نرمی و زنانگی اثر کمک میکند و قوطی های فلزی کوچکی که مخصوص گرده افشانی از درخت نر به درخت ماده می باشد بر طناب ها آویزان است و فقط این مرد هست که این قوطی ها را بر خطوط نرم حصار آویزان میکند اما چه فایده که بی اثر است و خبری از باروری ندارد و زن در آن اسیر شده زنان در حلقه اسارت طناب و چهار چوب و کپر هستند و مردان گویا حق ورود ندارند که اگر ورودی بود در محدوده ی زن حتما باروری شکل میگرفت چه از همسر کشاورز کنونی اش چه از عشق قدیمی که به نوعی رقیب مرد است.صحبت از نماد کردم یکی از عناصر زیبای نمایش تفنگ برنو شوهر در دست معشوقه ی سابق زن است.تفنگی که گویا حرکت رو به باروری را از مرد گرفته چنان که پیرزن ماما به زن میگوید که شاید بخاطر دلبستگی به ان جوان است که بختت باز نمیشود و باردار نمیشوی.واما نکته درخشان اثر دایره است که پر از طناب است و زن همیشه در این دایره گرفتار است.این دایره خود انجیر است و زن هسته مادینگی درون ان.این دایره هم زمین است و هم زمان. هم گهواره نوزادی است که زن ندارد و نمادی است از اسباب عزاداری محرم‌.هم زندان است هم عامل رهایی‌اش.

بازیگران نمایش همه جوان هستند و سانیا عاجلی با جسارت تمام نقش اصلی نمایش را بازی میکند و چه خوب هم از پس معصومیت این زن بر می آید.در زمان اجرا نمیدانیم محو بازی زیبا و قدرتمندانه او باشیم یا درگیر کارگردانی پر از نشانه او.نکته ای که اکثرا معتقدند که ایشان که در ابتدای راه هست نباید چنین ریسکی میکرد که هم بازی میکرد و هم کارگردانی..

از محاسن کار صحبت به میان آمد باید شرط انصاف هم بخرج داد و نقاط ضعف اثر هم گوشزد کرد. بیشترین ضربه ای که نمایش در اجرا میخورد استفاده از لهجه هست که شاید این لهجه در شهرستان و استان جوابگو باشد اما در نقاط فاصله بین تماشاگر و صحنه می اندازد و موضوع دیگر اینکه نقطه قوت بازی سانیا عاجلی دقیقا نقطه ضعف اجرا بود چرا که به تنهایی سعی داشت بار ریتم نمایش را به دوش بکشد ای کاش سایر بازیگران نیز لحظه لحظه حضورشان بر صحنه به اندازه بازیگر اصلی قدرتمند می بود و در پایان باید از بازی زیبا و حساب شده شبنم صمدی بازیگر نقش زیور نیز یاد کنیم که بسیار مسلط بر لحظه های حضورش در اجرا بود.

به امید موفقیت گروه اجرایی نمایش دانه های کال انجیر در اجراهای بعدی بدون شک در سالهای بعد از سانیا عاجلی در تاتر و سینما زیاد نام برده خواهد شد.دختری جوان جسور و پژوهشگر در عرصه هنرهای نمایشی ایران.