تماشاخانهای که از چرخه اجرا خارج شد!/ اهالی هنر نمایش به دنبال پناهگاهی امن برای عرضه هنر
پس از تعطیلی تماشاخانه استاد سپاسدار و جایگزین نشدن تماشاخانهای دیگر، هنرمندان تئاتر خواهان شفاف سازی کارکرد و وظیفه اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در قبال هنر تئاتر هستند. گفتگوی فائزه رستگاری با نوید جعفری نایب رئیس انجمن هنرهای نمایشی فارس در خصوص تعطیلی سالن استاد سپاسدار را در ادامه بخوانید.
به گزارش تئاتر فارس به نقل از خبرگزاری فارس از شیراز، چهار راه حافظیه، نگاهی به پشت ایستگاه دوچرخه‌های بیدود انداختم، نه برای آنکه ببینم آنجا چه چیزی وجود دارد، بلکه از درب شیشه‌ای ورود به تماشاخانهای که آنجا است و دیگر رونقی ندارد می‌خواستم بنویسم، اما این بی‌رونقی بر مبنای بیماری کووید ۱۹ نبود، بلکه بنا به اعلام تعطیلی از سمت اداره کل فرهنگ و ارشاد مرکز استان فارس بود.
به یاد دارم افتتاحیه تماشاخانه استاد سپاسدار که طبقه فوقانی اداره مذکور را در بر می‌گیرد، در سال ۱۳۹۴ با اجرای عمومی تئاتر "عزیزم دوستت دارم حاضره" به نویسندگی و کارگردانی سحر مرادیان، فعالیت رسمی خودش را آغاز کرد و سومین تماشاخانه (پلاتو) دولتی تئاتر شیراز به شمار رفت.
پشت درب شیشه‌ای نشستم و به مرور وقایع آن اجرا که هنوز در ذهن دارم، پرداختم.
در تیم کارگردانی این اجرا فعالیت داشتم، خوب به یاد دارم پس از آنکه قبل از شروع اجراها دکور تئاتر مذکور در فضای پلاتو بنا نهاده شد، باران آمد و به شخصه شاهد ورود آب باران روز گذشته از سقف به داخل تماشاخانه بودم! به مکانی که به تازگی ساخته شده است.
حال در نیم سال اول سال ۱۴۰۰، خبر آمد که با توجه به عدم تایید ایمنی این تماشاخانه بنا به دلایل (پایین بودن ایمنی ساختمان، نبود هواکش، نبود خروج اضطراری و…) این تماشاخانه برای همیشه تعطیل شده است.
تعطیلی به حق تماشاخانهای که ۵ سال بیشتر شاهد فعالیت‌های هنری هنرمندان عرصه نمایش نبوده، آیا نشانگر دلیلی فارغ از عدم کفایت و مسئولیت پذیری مدیران و مسئولین آن سال است؟
مدیران عامل و مسئولان اکنون با چه سرعتی در حال جبران خطاهای همکاران گذشته خود هستند؟ و نکند فراموش کردند شیراز نام شهر فرهنگ و هنر را با خود به همراه دارد و این شهر ینک تنها دو تماشاخانه دولتی را دارا است؟
این سوالات در ذهنم جریان داشت که با نوید جعفری، نائب رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان فارس تماس گرفتم.
سالنی که از چرخه اجرا خارج شد
جعفری در این خصوص گفت: ساخت سالن سپاسدار که پیشنهادی از سمت مریدی، مدیرکل وقت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس بود که از اواخر سال ۱۳۹۳ شروع و سال ۱۳۹۴ اجرا به خود دید.
وی ادامه داد: به یاد دارم در خصوص مکان این سالن در همان زمان بحثی بود که فروشگاه مصرفی تعاونی اداره ارشاد تبدیل به سالن ۲۰۰ نفره‌ای شود و برای فروشگاه، جای دیگری در نظر گرفته شود، که از سمت خود اداره این پیشنهاد منتفی شد.
جعفری بیان کرد: تصور می‌کنم در زمان ساخت سالن مجوزهایی فنی‌‌ای که مربوط به شهرداری و آتش نشانی بوده لحاظ نشده است. زیرا چندین بار در این مورد در زمان اجراها صحبت شد که سالن بیش از وزنی مشخص را نمی‌تواند تحمل کند; آن تعداد حدود ۷۰ نفر تعریف شده بود و با توجه به صندلی مخاطبین و دکور، وزن زیادی را شامل می شد.
نائب رئیس انجمن نمایش فارس گفت: نکته آن است که در زمان ساخت، میشد از طریق پارکینگ کاری کرد که سالن استقامت لازم را داشته باشد اما برای ما هم روشن نیست که چرا این موضوع عملی نشد و در نهایت نیز سالن تعطیل شد.
وی در ادامه گفت: مدیرکل هم آن‌گونه که باید نتوانست از سالن دفاع لازم را بکند و یا حداقل به فکر این مهم نبودند که با از دست دادن این سالن چگونه می‌توانند جای دیگری به مجموعه تئاتر اضافه کنند، به عبارتی پیش آمدن وضعیت کرونا بهترین فرصت را به اداره کل داد که سالن را از چرخه اجراها خارج کند.
این هنرمند تاتر اظهار داشت: این امر که یک سری ایرادات در مورد ایمنی و امنیت سالن وجود داشت، صحت دارد که از اوایل احداث به همراه سالن بوده است، هرچند خوشبختانه در مدت بهره برداری هیچ موردی پیش نیامد.
جعفری ادامه داد: انجمن نمایش نمی‌توانست در مسائل فنی دخالت کند چرا که صاحب نظر نبودیم و تخصصمان هم نبود.
وی بیان کرد: با توجه به ضعف سالن در موارد فنی همان‌گونه که پیشنهاداتی در موقع ساخت دادیم، در موقع صحبت تعطیلی نیز انجمن پیشنهادات خود را ارائه داد که اگر تقویت نمی‌شود تا برای اجرا استفاده گردد لااقل با توجه به معضل هنرمندان، این سالن قابلیت مکانی برای تمرین کردن را دارد زیرا حداکثر در این خصوص ۱۰ تا ۱۵ نفر رفت و آمد خواهند داشت و در نهایت فقط صبح و در ساعات اداری و یا گروه‌هایی که تعداد کمتری دارند، می‌توانند از آن استفاده کنند اما به نظر می‌رسد اداره قصد دارد به عنوان انبار از آن استفاده کند که همان وزن ۱۰ یا ۱۵ نفری مدنظر ما را متحمل می‌شود; در انتها بگذارید سالن مذکور به هر دلیلی که تعطیل شده، با تمهیداتی برای بچه‌های تئاتری بماند و مطمئن باشید با تعطیلی این سالن عملا تئاتر در این شهر تعطیل خواهد شد.
نائب رئیس انجمن نمایش فارس نیز گفت: در واقع معضلی که در مورد سالن سپاسدار وجود دارد که دست انجمن را برای پیگیری‌های بیشتر بسته است، این است که اداره ارشاد در آن زمان مخالفتی با فعالیت سالن مذکور نداشت و بیشتر در بخشنامه‌هایی که در مورد امن نبودن سالن به لحاظ ظرفیت تماشاگر و تحمل وزن سقف اداره که در واقع سالن روی پشت بام اداره بود، وجود داشت، در عمل باعث تعطیلی شد چنان که صد درصد هم برای انجمن و هم اداره، کل ایمنی هنرمندان و مخاطبان در اولویت قرار دارد.
وی بیان کرد: در مقابل، باید واقعا سالنی جایگزین میشد، که جزء وظایف اداره ارشاد به عنوان یک اداره خدماتی، خدمات رسانی در زمینه اجراهای موسیقی، تئاتر و تسهیل کار هنرمندان است، اما متاسفانه نه تنها سالنی جایگزین نشده که بی مهری‌ها ادامه هم دارد.
سالن‌های تماشاخانه به دست کاسبین بخش خصوصی نیفتد
جعفری اظهار داشت: جالب آن است که سالن استاد سپاسدار به ارشاد تعلق داشته و خود ارشاد هم نتوانست تضمین ایمنی آن را تایید کند و آن را تعطیل کرده، شهرداری در این خصوص قول داده که یکی از سالن‌های در حال احداث تالار نثر را به اسم استاد سپاسدار بکند، در واقع وقتی جریانات را نگاه می‌کنیم متوجه نمی‌شویم اصولا کارکرد و وظیفه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در فارس چیست؟ آیا وظیفه اداره تنها صدور مجوز می‌باشد؟ و یا وظیفه‌ای در قبال همه رشته‌ها به خصوص تئاتر دارد؟
وی تاکید کرد: تئاتر نیازمند سالن است، در شرایطی که از سال ۱۳۹۴ تمام بودجه‌ها را قطع کرده‌اند و هیچ بودجه‌ای به هیچ نمایش و گروهی ارائه نمی‌شود، حداقل محل اجرا را از بچه‌های این هنر دریغ نکنید.
جعفری تصریح نمود: هنرمندان نمایش امروز خارج از نگرانی ۱۹ ماه بیکاری، فارغ از دست دادن تماشاخانهای از اندک تماشاخانه‌های موجود، دغدغه و دل‌نگرانی این را نیز دارند که ساختمان تئاتر شهر و مجموعه هودی به دست کاسبین بخش خصوصی نیفتد.
به گزارش فارس، به ایستگاه دوچرخه‌های بیدود نگاه می‌کنم و سپس دوچرخه‌هایی که دیگر وسیله رسیدن مخاطبین هنر تئاتر نخواهند بود.
راستی انگار دوچرخه‌ها هم همگی رو به تماشاخانه هستند، گویی آنها هم باور نکرده‌اند...
